کد مطلب:28314 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:127
حق، به سود كسی جریان نیابد، جز آن كه به زیانش هم جریان یابد؛ و به زیانش جاری نشود، جز آن كه به سودش جریان یابد و اگر بنا بود كه حق به سود كسی جاری شود و به زیانش جاری نگردد، او خدای سبحان است نه آفریده های او، به جهت توانایی اش بر بندگان، و عدالتش در هر چیزی كه قضایش بر آن روان است؛ ولی خداوند سبحان، حقّ خود را بر بندگان، اطاعت خویش قرار داد و پاداش آن را دو چندان كرد، از درِ بخشندگی اش و افزون دهی ای كه اهل آن است. آن گاه، خدای سبحان، برخی از حقوقش را حق هایی قرار داد كه بر بعضی مردم، برای بعضی دیگر واجب ساخت و آن حق ها را برابرِ هم نهاد، و واجب شدن حقّی را مقابل حقّی دیگر گذاشت؛ و برخی حقوقْ واجب نشود، مگر آن كه برخی دیگر واجب شود و از این میان، بزرگ ترین حقّی كه خداوند سبحان واجب كرد، حقّ زمامدار بر شهروندان است و حقّ شهروندان بر زمامدار. [ این، حقوقِ ]واجبی است كه خدای سبحان، برای هریك بر عهده دیگری نهاد و آن را موجب برقراری پیوند آنان و ارجمندی دینشان قرار داد. پس حال شهروندان نیكو نگردد، جز آن گاه كه زمامداران، صالح شوند و زمامداران، صالح نگردند، مگر به درستكاری شهروندان. پس اگر شهروند، حقّ زمامدار را بپردازد و زمامدار، حقّ شهروند را ادا كند، حق در میان آنان، عزیز گردد و روش های دین، استوار شود و نشانه های عدالت، برجا شود و سنّت چنان كه باید، به اجرا درآید و به پایداری دولت، امید رود و امیدهای دشمنان، به ناامیدی گراید. و هرگاه شهروند بر زمامدار چیره گردد یا زمامدار بر شهروند ستم كند، اختلاف كلمه پدیدار آید و نشانه های جور، آشكار شود و تبهكاری در دین، فراوان گردد و راه گشاده سنّت ها رها شود، به هواها عمل شود و احكام، معطّل مانَد و بیماری جان ها بسیار گردد، كسی از حقوقِ بزرگ بر جای مانده نهراسد و از باطل های بزرگِ انجام شده، بیمی حاصل نگردد. در این هنگامه، نیكانْ خوار شوند و بدكارانْ بزرگ مقدار، و تاوانِ خداوند سبحان بر بندگان، بزرگ گردد. پس بر شماست یكدیگر را در این كار، اندرز دادن و به نیكی همكاری كردن، و هیچ كسی نتواند [ به تنهایی] حقّ طاعت خداوند سبحان را آن گونه كه شایسته اوست، ادا كند، گرچه در به دست آوردن رضایت، حریص باشد و در كار بندگی، كوشش بسیار به عمل آورد. لیكن از جمله حق های خدا بر بندگان، یكدیگر را به اندازه توان اندرز دادن است، و همكاری برای برپا داشتن حق در میان خود، و هیچ كس، هرچند منزلت او در حق بیشتر باشد و برتری اش در دین پیش تر، بی نیاز نیست كه در حقوقی كه خداوند بر عهده اش نهاده، یاری شود؛ و هیچ كس گرچه مردم او را خوار شمارند و چشم ها او را بی مقدار، كم تر از آن نیست كه كسی را در انجام دادن حق، یاری رساند یا بر انجام دادن حق، یاری شود.[1]. 1583. امام علی علیه السلام: خداوند سبحان، حقوق بندگانش را مقدمه بر حقوق خود، قرار داده است. پس هر آن كس كه بر انجام حقوق بندگانْ همّت گمارد، این، سبب شود تا برای ادای حقوق خداوند، به پا خیزد.[2].
1582. امام علی علیه السلام - در صفّین -: پس از حمد و سپاس خداوند؛ همانا خدا بر شما برای من، حقّی نهاد، به واسطه حكمرانی بر شما، و شما را نیز حقّی است بر من، همانند حقّ من بر شما. پس حق، گسترده ترین چیزها در وصف كردن، و تنگ ترین آنهاست در اجرا كردن.